Το Φρούριο Καλές κτίστηκε από τους Ενετούς τον 13ο αιώνα μ.Χ., για να προστατεύει τη πόλη της Ιεράπετρας από τους εχθρούς της. Το 1508 καταστράφηκε από σεισμό και από επιδρομές των Οθωμανών. Οι ζημιές του κάστρου δεν επιδιορθώθηκαν εντελώς, ίσως γιατί ήταν πολύ σοβαρές και δεν υπήρχε οικονομική δυνατότητα. Όταν η Ιεράπετρα έπεσε στα χέρια των Οθωμανών το 1647, το κάστρο επιδιορθώθηκε και χρησιμοποιήθηκε για την άμυνα της πόλης. Από αυτή την περίοδο κρατάει και το όνομα της Καλές, που αποτελεί παραφθορά του οθωμανικού «Κουλές», που σημαίνει πύργος.

Στην πόλη της Ιεράπετρας λειτουργεί από το 1986 η Αρχαιολογική Συλλογή Ιεράπετρας, η οποία περιλαμβάνει ευρήματα όχι μόνο από την πόλη αλλά και από ολόκληρη την επαρχία και χρονολογούνται από τη Μινωική εποχή ως τα Ρωμαϊκά χρόνια. Μοναδική είναι και η συλλογή των λαρνάκων των Μινωικών χρόνων, η διακόσμηση των οποίων απεικονίζει την ιδιαίτερη φροντίδα για την ταφή των νεκρών. Δε πρέπει να παραβλέψετε τη συλλογή από τα γλυπτά της Ιεράπτρας. Αντίγραφα έργων Κλασικής περιόδου από εργαστήρια γλυπτικής κατά τα Ρωμαϊκά χρόνια. Αυτά τα αντίγραφα μας δίνουν πληροφορίες για έργα που έχουν χαθεί. Τέλος εκτίθενται και επιγραφές του 2ου αιώνα μ.Χ. που αποκαλύπτουν τη σχέση της Ιεράπετρας με τη Γόρτυνα.

Η αρχαιολογική και λαογραφική μπορεί κανείς να δεί εκθέματα Πρωτομινωϊκών χρόνων πoυ ανακαλύφθηκαν κατά την ανασκαφή στο λόφο Φούρνου Κορυφή, καθώς και εκθέματα από τη μινωική έπαυλη στο λόφο Πύργος. Πολλά ευρήματα της συλλογής προέρχονται από τη Ρωμαϊκή περίοδο από το Μύρτο. Αυτό όμως που ξεχωρίζει είναι η συλλογή νομισμάτων από τον 3ο αιώνα έως και το 1968. Τέλος μία αίθουσα του κτιρίου είναι αφιερωμένη στην ιστορία του χωριού, κυρίως από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και περιλαμβάνει όπλα και πολεμικά εξαρτήματα.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου στην Κρήτη είναι από τα πιο μεγάλα και αξιόλογα μουσεία στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη. Τα εκθέματά του περιλαμβάνουν αντιπροσωπευτικά δείγματα από όλες τις περιόδους της κρητικής προϊστορίας και ιστορίας, που καλύπτουν περίπου 5.500 χρόνια, από τη νεολιθική εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Κυρίαρχη θέση, όμως, στις συλλογές του κατέχουν τα μοναδικά αριστουργήματα της μινωικής τέχνης, την οποία μπορεί κανείς να θαυμάσει σε όλη της την εξέλιξη. Η συλλογή με τις μινωικές αρχαιότητες είναι η σημαντικότερη στον κόσμο και το μουσείο δίκαια θεωρείται το κατ’ εξοχήν μουσείο του μινωικού πολιτισμού. Εκτός από τα εκπληκτικής ομορφιάς και ιστορικής σπουδαιότητας ανασκαφτικά ευρήματα του Μουσείου, εδώ μεταξύ άλλων βρίσκονται ο ενεπίγραφος Δίσκος της Φαιστού (17ος π.Χ. αιώνας), η τοιχογραφία του Πρίγκηπα των κρίνων, η τοιχογραφία των ταυροκαθάψιων (οι αθλητές εκτελούσαν άλματα στην πλάτη του ταύρου) και η υπερμεγέθης μακέτα όπου αναπαραστώνται τα μεγαλοπρεπή και δαιδαλώδη πολυόροφα ανάκτορα της Κνωσού.

Το καλοκαίρι του 1798 ο Γάλλος Αυτοκράτορας Ναπολέων Βοναπάρτης πραγματοποίησε εκστρατεία του κατά των Μαμελούκων στην Αίγυπτο, ώστε να προστατεύσει το γαλλικό εμπόριο στην περιοχή αλλά και να μπλοκάρει την πρόσβαση των Βρετανών στις Ινδίες. Κατά το ταξίδι του στην Ανατολή λέγεται πως διέμεινε για ένα βράδυ σε ένα σπίτι στην Ιεράπετρα. Κανείς δεν τον πήρε χαμπάρι, μέχρι το επόμενο πρωί και αφού είχε αναχωρήσει για τη συνέχεια του ταξιδιού, όταν οι άνθρωποι που τον φιλοξένησαν είδαν ένα σημείωμα που έγραφε στα Γαλλικά «Αν θέλετε να μάθετε ποιος ήταν ο ξένος σας, μάθετε ότι είμαι ο Ναπολέων Βοναπάρτης».

Το Λαογραφικό Μουσείο Αγίου Νικολάου βρίσκεται στον Άγιο Νικόλαο και είναι ιδιωτικό μουσείο που ιδρύθηκε το 1978. Στεγάζεται στο παλαιό Λιμεναρχείο, δίπλα στη Λίμνη Βουλισμένη. Στους χώρους του εκτίθενται αντικείμενα κάθε είδους, δωρεά της Περιηγητικής Λέσχης Αγίου Νικολάου. Το Μουσείο περιέχει συλλογή αποτελούμενη από αυθεντικά και σπάνια δείγματα της Κρητικής τέχνης, κυρίως υφαντά και κεντήματα, ορισμένα από τα οποία είναι μοναδικά (π.χ. το κιλίμι με τις αλλεπάλληλες σειρές πυκνών διακοσμητικών με βάση τον ρόμβο, προέρχεται από την Κριτσά και χρονολογείται στα τέλη του 18ου αιώνα).

Η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Τοπλού βρίσκεται στα βορειανατολικά της Κρήτης και είναι ένα από τα πιο σημαντικά μοναστήρια του νησιού με επαναστατική και αντιστασιακή δράση στους εκάστοτε κατακτητές.

Έχει χτιστεί τον 14ο αιώνα σε μια απομονωμένη περιοχή και μοιάζει με κάστρο. Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της είχε την ονομασία Παναγία η Ακρωτηριανή, επειδή βρίσκεται στο ακρωτήριο Σίδερο. Ονομάστηκε Τοπλού επί Τουρκοκρατίας και η μορφή που έχει σήμερα υπάρχει από τον 17ο αιώνα. Το μοναστήρι στέκει επιβλητικό με το 33 μέτρων καμπαναριό του.